บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล: การนำเอาสารทึบรังสีชนิดไม่แตกตัวมาใช้ในการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์

ทรวงอกและช่องท้องจะช่วยลดอาการแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้นกับผู้ป่วยได้

วัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาปัจจัยที่ทำให้เกิดการแพ้สารทึบรังสีชนิดไม่แตกตัวในผู้ป่วยที่รับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกและช่องท้อง

รูปแบบ: เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย

สถานที่ทำการศึกษา: หน่วยรังสีวินิจฉัย  โรงพยาบาลศรีนครินทร์  คณะแพทยศาสตร์  มหาวิทยาลัยขอนแก่น

วิธีการศึกษา: ศึกษาในผู้ป่วยที่เข้ารับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกและช่องท้องที่ได้รับการฉีดสารทึบรังสีชนิดไม่แตกตัว  Iopamidol 300 และ Iopromide300  ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2544  ถึงพฤษภาคม 2545 จำนวน 1,064  ราย

การวัดผล: ปัจจัยที่ทำให้เกิดการแพ้สารทึบรังสี

ผลการวิจัย: ผลการศึกษาพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากการใช้สารทึบรังสีทั้ง

สองชนิด  ปริมาณที่ฉีด และวิธีการฉีด( p = 0.298, 0.082, 0.911 ตามลำดับ) ส่วนในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว ได้แก่โรคหัวใจ(37/1,064)  โรคภูมิแพ้(58/10,64)  โรคหอบหืด(31/1,064) โรคความดันโลหิตสูง(95/1,064) และโรคเบาหวาน(89/1,064)  ไม่พบว่าเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการแพ้สารทึบรังสี (p=0.423, 0.846, 0.299, 0.955 และ0.620 ตามลำดับ)   ยกเว้นประวัติการแพ้อาหารทะเลมีผลต่อการแพ้สารทึบรังสีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ( p < 0.05)

สรุป:จากการศึกษามีเพียงประวัติการแพ้อาหารทะเลที่มีผลต่อการแพ้สารทึบรังสีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

Abstract

Background: The use of non – ionic contrast media is favored by many imaging modalities because, supposedly, it has putatively fewer complication.

Objective: To study risk factors that  are associated with allergic reaction to non – ionic contrast media in patients undergoing chest or abdominal computed tomography.

Design: Descriptive study.

Setting: Diagnostic Radiology Unit, Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine,Khon Kaen University.

Intervention:  Prospective study between December 2001 and May 2002 of 1,064  patients undergoing chest or abdominal computed tomography (CT) and receiving intravenous, non- ionic contrast media Iopamidol 300 or Iopromide 300 .

Measurement:  Adverse effect during administration of any  non- ionic intravenous contrast media.

Result: No statistically significant difference was found between the kind of media, amount or method of  injection of either non –ionic contrast media ( p =0.298, 0.082  and 0.911). No statistically significant  adverse affect was found related to  any  underlying disease i.e. heart disease (37/1,064), allergy (58/1,064), asthma (31/1,064), hypertension (95/1,064), and diabetes mellitus (89/1,064) (p= 0.423, 0.846, 0.299, 0.955, 0.620, respectively) except a history of seafood allergy ( p < 0.05).

Conclusion: A history of seafood allergy is the only risk factor associated with allergic reaction to the non- ionic contrast media.