หลักการและวัตถุประสงค์: มะเร็งต่อมลูกหมากพบมากที่สุดในกลุ่มชายสูงอายุ ในประเทศตะวันตก สำหรับประเทศในแถบเอเชียพบน้อยกว่า แต่มีแนวโน้มที่สูงขึ้นทุกปี เนื่องจากสัดส่วนของผู้สูงอายุมีมากขึ้น ในประเทศไทยการศึกษาด้านข้อมูลทั่วไปและลักษณะทางพยาธิกายวิภาคของมะเร็งต่อมลูกหมากมีไม่มากพอ สำหรับการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปและลักษณะทางพยาธิกายวิภาคเพื่อเป็นข้อมูลสำหรับการวินิจฉัยและการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากให้มีประสิทธิภาพ

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นมะเร็งต่อมลูกหมากในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2528 ถึง 31 ธันวาคม 2553 โดยเก็บข้อมูล อายุ ระดับเซรั่ม PSA การผ่าตัดรักษา การกระจายของมะเร็งไปกระดูก นำมาวิเคราะห์ข้อมูลเป็นจำนวน ค่าเฉลี่ย และร้อยละ

ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากทั้งหมด 406 คน อายุเฉลี่ย 69.24 ปี (29-91 ปี) เซรั่ม PSA เฉลี่ย 59.99 ng/ml (2.43 ถึง ≥ 100 ng/ml) ผลตรวจทางพยาธิวิทยาแยกตามกลุ่มระดับคะแนน Gleason พบว่า กลุ่มค่าคะแนน 2-4 มี 59 ราย (ร้อยละ 13.69) กลุ่มค่าคะแนน 5-7 มีจำนวนผู้ป่วยมากที่สุด 145 ราย (ร้อยละ 33.64) รองลงมาคือกลุ่มระดับคะแนน 8-10 มี 120 ราย (ร้อยละ 27.84) สำหรับในกลุ่มมะเร็งที่กระจายไปอวัยวะ พบว่ากระจายไปกระดูก 173 ราย (ร้อยละ 42) ซึ่งส่วนใหญ่จะกระจายไปยังกระดูกมากกว่าหนึ่งชิ้น ซึ่งพบว่ามีการกระจายของมะเร็งไปกระดูกตะโพกมากที่สุด 140 ราย (ร้อยละ 80.92)  

สรุป: มะเร็งต่อมลูกหมากเริ่มพบได้มากเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป และมีค่าเฉลี่ยเซรั่ม PSA 59.99 ng/ml มะเร็งกระจายไปกระดูกตะโพกมากที่สุด

Background and Objective: Prostate cancer is the second common cancer in elderly male in worldwide, especially Western countries. In contrast, its incidence is low in Asia. However, the incidence rate is now being diagnosed with yearly increasing frequency due to increasing proportion of elderly person. In Thailand, the prostate cancer with general data and histopathologic features has not been completely described. Therefore, the aim of this study was to analyze the history records of patients who were diagnosed with prostate cancer in order to provide the information for the efficient prostate cancer diagnosis and treatment.

Methods: This retrospective descriptive study was performed on the review of medical records of patients who were diagnosed prostate cancer between January 1, 1985 to December 31, 2010 at Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University. Information was included age, PSA levels, surgical procedures, histological reports, and radiological reports. These data were analyzed for descriptive statistics.

Results:  There were 406 patients diagnosed with prostate cancer, mean age 69.24 (29-91) years and mean serum PSA level (2.43 to ≥ 100) ng/ml. The patients group with Gleason score 5-7 were the most of the pathological report, 145 (33.64%) followed by 120 (27.84%) patients with Gleason score 8-10, 59 (13.69%) patients with Gleason score 2-4, respectively. Multiple bones metastasis was detected in 173 (42%) patients. Hip bone was the most common site for metastasis, 140 (80.92%) patients.

Conclusion: The most patients with prostate cancer are diagnosed above 50 years old and the average of serum PSA levels was highly (59.99 ng/ml). In addition, hip bone was the most common metastasis.